مقدمه
از دیرباز تا کنون از سرما به جهت افزایش میزان ماندگاری مواد غذایی و جلوگیری از فساد آن استفاده می شده است. توسعه ی استفاده از تکنولوژی سرما و بهره گیری از فرآیند انجماد به ویژه در صنعت سردخانه، کمک شایانی به افزایش ماندگاری محصولات غذایی، دارویی، میوه و … کرده است. در این میان توجه به چیدمان مواد غذایی در سردخانه امری است که در بحث مدیریت ورود و خروج محصولات، سهولت دسترسی به کالاها و میزان ماندگاری مواد غذایی بسیار حائز اهمیت می باشد. به همین دلیل ضروری است که قبل از هر گونه برنامه ریزی و یا تدوین طرح جهت انبار کردن محصولات، با نحوه چیدمان مواد غذایی در سردخانه به صورت اصولی آشنا شوید. از این رو به جهت اهمیت بالای آشنایی با انواع چیدمان و روشهای انبار کردن محصولات غذایی در سردخانه، قصد داریم تا در ادامه شما را با روش چیدن کالا در سردخانه، قواعد و جزییات مربوط با آن آشنا نماییم.
اهمیت چیدمان مواد غذایی در سردخانه
چیدمان مواد غذایی در سردخانه یکی از مهمترین مواردی است که باید به صورت اصولی و مطابق با استانداردهای مربوطه صورت پذیرد. شناخت نکات پیرامون این موضوع برای اپراتور یا مسئول نگهداری سردخانه و نیز کلیه ی افرادی که به نحوی با صنعت نگهداری مواد غذایی در ارتباط هستند، امری ضروری می باشد. آشنایی با قواعد و نحوه چیدمان مواد غذایی در سردخانه موجب میشود که کالاهای وارد شده به انبار، به تفکیک تاریخ ورود مصرف و دسترسی به آنها با سهولت بیشتری امکان پذیر باشد. این مهم نه تنها سبب میشود تا مواد غذایی از کیفیت و ماندگاری بیشتری برخوردار باشند بلکه، از ضررهای احتمالی ناشی از فساد این محصولات نیز جلوگیری میکند.
روش چیدن کالا در سردخانه قواعد خاص خود را دارد و می بایست به نحوی اصولی و مطابق با استانداردهای سردخانه ای انجام پذیرد. علاوه بر این بهتر است قبل از آغاز عملیات چیدمان مواد غذایی در سردخانه، طبق طرحهای از قبل کارشناسی و برنامه ریزی شده، مکان هر محصول را در سردخانه به دقت مشخص نمود. امروزه نرم افزارهایی نیز در این خصوص طراحی شده اند که میتوان به کمک آنها نمای انبار سردخانه و موقعیت قرارگیری محصولات را از پیش شبیه سازی نمود.
با بهره گیری و استفاده از این نرم افزارها، دیگر نیازی به محاسبات و ترسیم های دستی وقت گیر و هزینه بر نیست. این نرم افزارها در بحث نحوه چیدمان مواد غذایی در سردخانه بسیار کارآمد هستند. علاوه بر این به اپراتور سردخانه کمک میکنند تا کالاهای پذیرش شده را بر اساس نوع، ماهیت و تاریخ ورود آنها از هم تفکیک نماید. همچنین میتواند آنها را به طور اختصاصی در قفسه ی مربوط به خود قرار دهد.
کلیدی ترین نکات پیرامون چیدمان مواد غذایی در سردخانه
چیدمان مواد غذایی در سردخانه میتواند بر مبنای چندین نکته و دیدگاه بسیار مهم انجام گیرد. این موارد هر یک از زاویه ی دید و نگرش مختلفی به مقوله ی چیدمان و انبار کردن مواد غذایی در سردخانه می پردازند. در ادامه به شرح برخی از مهمترین و کلیدی ترین نکاتی که باید به هنگام چیدن مواد غذایی در سردخانه مد نظر قرار گیرند، خواهیم پرداخت.
لزوم خالی گذاشتن فضای زیر تجهیزات، از نکات مهم چیدمان مواد غذایی در سردخانه
دقت داشته باشید که نحوه چیدمان مواد غذایی در سردخانه باید به گونه ای باشد، که فضای زیر تجهیزات مهم سرمازا مانند؛ اواپراتور خالی بماند. همچنین کالایی در آن قسمت چیده نشود. این امر به دلایل زیر توصیه میگردد:
- سهولت دسترسی مسئول نگهداری یا اپراتور سردخانه به کالاها
- پیشگیری از آسیب دیدن محصولات در صورت برفک زدایی
- حرکت آسان تر چرخ دستی یا لیفتراک میان قفسه ها
توجه به گردش مطلوب هوا و تهویه ی مناسب به هنگام چیدن مواد غذایی در سردخانه
یکی از کلیدی ترین نکاتی که به هنگام چیدمان مواد غذایی در سردخانه باید به آن توجه کرد، قراردهی مناسب قفسه ها و کالاها است. به نحوی است که گردش مطلوب هوا و تهویه ی مناسب در سردخانه صورت پذیرد. در این رابطه توجه به قواعد زیر میتواند نقش سازنده ای را در تحقق این مهم ایفا نماید:
- فاصله ی میان سقف و پالت ها باید به گونه ای باشد که، سطح بالاترین ردیف مواد غذایی پایین تر از فن اواپراتور قرار بگیرد.
- در این روش چیدن کالا در سردخانه اگر ارتفاع سالن اصلی سردخانه زیاد باشد، باید کالاها به گونه ای روی یکدیگر چیده شوند که تحت هیچ شرایطی موجب ایجاد اختلال در جا به جایی و ریزش قفسه ها نشوند.
- باید توجه داشت که فاصله ی بین جعبه ها یا پالت ها حداقل معادل ۱۰ سانتیمتر باشد.
- همچنین باید در نظر داشت که فاصله ی بین جعبه ها یا پالت ها با دیوارهای سالن نگهداری سردخانه، حداقل برابر ۲۰ سانتی متر باشد.
امکان دسترسی آسان به کالاهای موجود در سردخانه
چیدن مواد غذایی در سردخانه باید به نحوی انجام شود که، اپراتور یا مسئول فنی به راحتی بتواند به کالاهای موجود دسترسی داشته باشد. همچنین آنها را از نظر ماندگاری، ارزش غذایی و کیفیت کنترل نماید. معمولاً به جهت تحقق این مهم در سردخانه ها راهروهایی با عرض های متفاوت و به صورت زیر پیش بینی و ایجاد میگردد:
- در حالت اول بین هر دو ردیف جعبه مواد غذایی فاصله ای برابر ۵۰ سانتی متر ایجاد میگردد. همچنین در انتهای سالن نیز یک راهرو با عرض ۵۰ سانتی متر لحاظ میگردد. در این حالت امکان دسترسی زیادی به کالاها ایجاد میشود. این روش چیدن کالا در سردخانه بیشتر برای انبار کردن مواد غذایی در سردخانه استفاده میشود، که نیاز به کنترل و بازدیدهای مداوم دارند.
- در حالت دوم یک راهرو با عرض ۵۰ سانتی متر در قسمت عقبی سالن و راهروی دیگری با عرض ۷۰ سانتی متر در وسط سالن سردخانه به گونه ای عمود بر راهروی خروجی سالن ایجاد میشود. توجه داشته باشید که در این حالت، میزان دسترسی کمتری به کالاها وجود خواهد داشت.
- در نظر داشته باشید که در کلیه ی حالات نباید بیشتر از ۶ ردیف جعبه و پالت بدون راهرو در کنار یکدیگر چیده شوند.
کنترل خروج کالاها به ترتیب تاریخ ورود به سردخانه
این نوع چیدمان مواد غذایی در سردخانه بیشتر برای انبار کردن مواد غذایی توصیه میشود که باید از نظر ماندگاری، کیفیت و تاریخ ورود و خروج کنترل گردند. در این روش محصولات غذایی به ترتیب تاریخ ورود و در اولویت های زمانی مشخص از سردخانه خارج میشوند. در این شرایط محصولات تازگی و کیفیت خود را حفظ کرده و کمتر دچار فساد میشوند. برای تحقق این مهم می بایست در سردخانه راهروهایی مشرف به در ورودی سالن با عرض حداقل ۲۲۰ سانتیمتر ایجاد شود. به گونه ای که چرخ دستی یا لیفت تراک به راحتی بتواند در آن حرکت کند.
جمع بندی
چیدمان مواد غذایی در سردخانه یکی از با اهمیت ترین مواردی است که باید به صورت اصولی و مطابق با استانداردهای سردخانه ای انجام شود. آشنایی با اصول و نحوه چیدمان مواد غذایی در سردخانه سبب میشود که مواد غذایی وارد شده به سردخانه، به تفکیک تاریخ ورود مصرف و دسترسی به آنها با سهولت بیشتری همراه باشد. توجه به این موارد همچنین موجب میگردد، تا محصولات در سردخانه از ماندگاری بیشتری برخوردار گردند و ضررهای ناشی از فساد مواد غذایی به حداقل برسد.